کمپرسور هوا دستگاهی است که برای فشرده سازی و حبس گاز در محفظه ی مخصوص مورد استفاده قرار میگیرد و در اغلب صنایع کاربردهای بسیار زیاد و متنوعی دارد. طبیعتا کابردهای متنوع یک دستگاه باعث طراحی و تولید انواع مختلفی از آن محصول میگردد. در یک دسته بندی کلی، کمپرسور هوا بر اساس نوع مصرف شامل 3 مورد میباشد که در ادامه به بررسی هر یک از آنها خواهیم پرداخت:
کمپرسورهای خانگی (مصرف کننده):
کمپرسورهای خانگی یکی از انواع کمپرسورها است که در مصارف نیمه صنعتی و غیر حرفهای کاربرد دارد. از ویژگیها این نوع از کمپرسورها میتوان به حجم 10 الی 30 لیتری و اندازه کوچک آنها اشاره نمود. همچنین امکان حمل و جابجایی این دستگاه میسر است. کمپرسورهای خانگی برای راه اندازی ابزارهای پنوماتیک سبک و مصارف روزمره نظیر باد کردن لاستیک دو چرخه و … کاربرد دارد.
کمپرسورهای حرفه ای:
کمپرسورهای حرفهای قدرتمندتر از نوع قبلی (کمپرسورهای خانگی) است که فشار هوا را با قدرت چند برابر تولید و خارج میکند و قدرت پشتیبانی از چند ابزار پنوماتیک سبک را به طور همزمان دارد.
کمپرسورهای صنعتی:
کمپرسورهای باد صنعتی یا متراکم کننده سیالات تراکم پذیر قدرتمندترین کمپرسور موجود در بازار بوده و برای مصارف صنعتی در مدت زمان بالا تولید و عرضه شده است. این کمپرسورها انرژی لازم خود را از موتورهای الکتریکی، موتور دیزل یا بنزینی و … میگیرد. دستگاه های پنوماتیک یکی از انواع کمپرسورهای صنعتی است.
در یک دسته بندی دیگر میتوانیم کمپرسورهای موجود در بازار را به دستههای مختلف تقسیم کنیم:
کمپرسور هوا پیستونی:
کمپرسور هوای پیستونی پرتقاضاترین نوع کمپرسور از سوی واحدهای تولیدی و صنعتی است که در حجم ها و سایزهای مختلف شامل 25 تا 1000 لیتری تولید و عرضه میشود. حجم بالای کمپرسور برای مصارف بالا بسیار پرکاربردتر است. همچنین حداکثر فشاری که از سوی کمپرسورهای پیستونی تولید میشود بین 8 الی 10 بار می باشد.
با بالا رفتن تعداد دستگاههای مصرف کننده هوا در کارخانه میبایست حجم ذخیره و سرعت پر کردن مخرن ذخیره هوا را بالا برد. کوچک ترین نوع کمپرسور هوای پیستونی سایزهای 25 لیتری و 50 لیتری آن میباشد.
کمپرسور باد اسکرو:
کمپرسور باد اسکرو قویتر از کمپرسور هوای پیستونی است و در زمانی که هوای فشرده در کارخانه بیشتر از ۱۰۰۰ لیتر در دقیقه است، تقاضا میشود. فشرده سازی در این نوع از کمپرسورها به دلیل چرخش دو روتور مارپیچی و عبور هوا از میان این دو روتور انجام میشود و فشار تولیدی معمولا به صورت 8 الی 10 بار میباشد.
قطعات تشکیل دهنده اصلی کمپرسور باد اسکرو شامل موارد زیر میشود: مخزن جداکننده روغن از هوا، واحد هواساز، الکتروموتور، رادیاتور، شیر ورود هوا، فیلترها، تابلو برق و سیستم کنترل PLC. معمولا قطعات فوق روی یک شاسی و درون یک کاور مونتاژ میشوند. صدای اضافی تولید شده توسط کمپرسور اسکرو بسیار کمتر از کمپرسور نوع قبلی است.
کمپرسور فشار قوی:
در صنایعی که نیاز به فشار حدود 30 الی 40 بار وجود دارد، اغلب کمپرسور فشار قوی تقاضا و استفاده میشود. در این کمپرسور میزان هوادهی بین 1000-700 و 1500 لیتر در دقیقه و فشار تولیدی این دستگاه برابر با کمپرسور پیستونی میباشد.
از مزایای کمپرسور اسکرو، میتوان به قابلیت استفاده از آن به طور مداوم اشاره کرد. این امکان به دلیل ساختار گردش روغن و سیستم خنک کننده به وسیله رادیاتور امکان پذیر است.
دسته بندی دیگری برای انواع کمپرسور هوا وجود دارد که کمپرسورهای هوا را به سه دسته بنزینی، دیزلی یا برقی تقسیم میکند. معمولا در کارخانهها و کارگاههایی که جایگاه ثابتی برای کمپرسورها دارند، از کمپرسورهای برقی استفاده میشود؛ اما در صنایعی که نیاز به کمپرسور سیار وجود دارد از پمپهای بنزینی یا دیزلی استفاده میشود. از مزایای پمپهای بنزینی و دیزلی، امکان استفاده در شرایطی است که امکان دسترسی به منبع برق وجود ندارد.
نوع دیگری از انواع کمپرسورها، کمپرسور روغنی و بدون روغن است. درکارهای صنعتی و پنوماتیک امکان استفاده از کمپرسور روغنی وجود دارد و روغن برای روانکاری، آب بندی و سرد کردن هوای فشرده استفاده میشود اما در صنعت غذا یا پزشکی به دلیل خطر ترکیب روغن با محصول میبایست از کمپرسور بدون روغن استفاده کرد. به دلیل مزیت فوق، در مواردی کمپرسور بدون روغن نسبت به کمپرسورهای روغنی گرانتر است.
جمع بندی:
کمپرسور هوا یکی از دستگاههای مکانیکی می باشد که با فشرده سازی هوا و خروج آن در موارد مورد نیاز در صنایع و کارخانجات کاربرد بسیار زیادی دارد. به طور کلی کمپرسور دارای انواع مختلفی است که بر اساس نیاز صنایع مختلف طراحی، تولید و عرضه میشود و انتخاب هر یک از آنها بر اساس پارامترهای مختلفی نظیر فشار هوا، سایز مخزن هوا، قیمت و … انجام میشود. ما در این بخش در رابطه با انواع دسته بندی کمپرسورهای هوا بحث نمودیم. توجه به تفاوتها با در نظر گرفتن کاربری مورد نظر میتواند به شما در انتخاب کمپرسور هوا کمک کند.
